نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• مصطفی حقانی ¹
• فاطمه افراسیابی ²
• زهرا غریب شوریجه ²

¹ Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, Iran.

² گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

چکیده

در پژوهش حاضر، پارامترهای زیستی کنه تارتن دو لکه‌ای Tetranychus urticae (Acari: Tetranychidae) روی گیاه خیار رقم امپراطور و کدوی پوست کاغذی رقم سمنیس، در دماهای مختلف مورد مطالعه با استفاده از روش جدول زندگی دوجنسی ویژه‎ی سن - مرحله‎ی زیستی انجام و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، پارامترهای جدول زندگی T. urticae به‌طور معنی داری تحت تأثیر دماهای مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. بیشترین و کمترین طول دوره‎ی رشد و نمو مراحل نابالغ این کنه به ترتیب 26/16 و 19/13 روز در دماهای 35 و ۳۰ درجه سلسیوس رخ داد. مقادیر نرخ خالص تولیدمثل (R0) این کنه در خیار و کدو به ترتیب 5/9 و 70/6 نتاج ماده در دمای 30 درجه‌ی سلسیوس و 63/7 و 76/6 نتاج ماده در دمای 35 درجه‌ی سلسیوس بود. مقادیر نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) نیز در دماهای ذکرشده، در خیار به ترتیب 13/0 و 93/7 و کدو به ترتیب 15/0 و 17/0 بر روز برآورد گردید. میزان نرخ متناهی افزایش جمعیت این کنه در دماهای ۳۰ و 35 درجه‌ی سلسیوس در خیار به ترتیب 14/1 و 08/1 و کدو به ترتیب 17/1 و 19/1 به‌دست آمد. متوسط طول یک نسل برای کنه تارتن دولکه‌ای در دماهای مذکور و در خیار به ترتیب 12/16 و 98/23 روز و در کدو به ترتیب 88/12 و 91/10 روز محاسبه شد.

کلیدواژه‌ها

• کنه‌ی تارتن دو‌لکه‌ای
• دموگرافی
• خیار
• کدو
• پارامترهای جدول زندگی