نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• اسمعیل نبی زاده ¹
• خدیجه احمدی ²
• فارق سلیمانی ³
• اکبر قائمی میرآباد ⁴

¹ دانشگاه آزاد مهاباد

² دانشگاه شاهد

³ محیط زیست مهاباد

⁴ محیط زیست، پیرانشهر

چکیده

گیاه دارویی مرزنجوش (Origanum majorana) یک گیاه علفی چند ساله است که در مناطق مختلف جهان میروید، خواستگاه اصلی آن حوضه مدیترانه و از خانواده Lamiaceae است. بهمنظور بررسی اثر اسید سالیسیلیک بر ویژگیهای کمی و کیفی گیاه دارویی مرزنجوش در شرایط تنش شوری، آزمایشی بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار به صورت گلدانی طی سال 99-1398 در گلخانه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی اجرا شد. فاکتور اول تنش شوری در چهار سطح (صفر (آب مقطر)، 50، 75 و 100 میلیمولار ناشی از نمک کلرید سدیم) و عامل دوم اسید سالیسیلیک با چهار سطح (0، 5/0، 1 و 5/1 میلیمولار) بودند. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و بیولوژیک، درصد و عملکرد اسانس، محتوای پرولین، محتوای مالون دی آلدئید و آنزیمهای آنتیاکسیدانت بودند. نتایج نشان داد که صفات مورد ارزیابی در پژوهش حاضر تحت تأثیر اثرهای ساده اسید سالیسیلیک و تنش شوری قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که تنش شوری موجب کاهش ارتفاع بوته (61/14 درصد)، وزن هزار دانه (16/1 درصد)، عملکرد دانه (07/16 درصد) و بیولوژیک (11/19 درصد)، محتوای پرولین (14/7 درصد)، درصد اسانس (91/17 درصد)، عملکرد اسانس (18/31 درصد) و محتوای آنزیمهای آنتیاکسیدانت شد. همچنین کاربرد اسید سالیسیلیک سبب بهبودی صفات مورد اشاره گردید. کاربرد اسید سالیسیلیک موجب افزایش فعالیت آنزیمهای آنتیاکسیدان مذکور و تجمع پرولین گردید. کاربرد اسید سالیسیلیک 5/1 میلیمولار برای بهبود و افزایش میزان ویژگیهای مورفولوژی و فیزیولوژی گیاه دارویی مرزنجوش میتوان توصیه کرد.

کلیدواژه‌ها

• اسانس
• آنتی‌اکسیدانت
• پرولین
• عملکرد دانه
• مرزنجوش