نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حبیب عباس پور شوشتری ¹
• علیرضا سیدی ²
• سعید محرمی پور ³

¹ هیات علمی

² ، گروه گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

³ گروه حشره‌شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

چکیده

در این تحقیق به بررسی اثرات اسانس صمغ باریجه، Ferula gummosa بر درصد بازدارندگی تخم‌ریزی و میزان تفریخ تخم شب‌پره آرد، Ephestia kuehniella و پارازیتوئید آن، Habrobracon hebetor پرداخته شده است. برای این منظور، اسانس از صمغ باریجه، F. gummosa و با استفاده از دستگاه کلونجر تحت تقطیر با آب به دست آمد. آزمایش در دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد، در شرایط تاریکی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس‌، درصد بازدارندگی تخم‌ریزی حشرات کامل شب‌پره آرد و زنبور پارازیتوئید لاروی آن، ابتدا افزایش و سپس کاهش پیدا می‌کند. در هر دو حشره، تفاوت قابل توجهی در میزان تفریخ تخم با غلظت‌های مختلف مشاهده شد. با افزایش غلظت اسانس، سرعت تفریخ تخم شب‌پره آرد و پارازیتوئید آن کاهش یافت. تجزیه و تحلیل پروبیت داده ها نشان داد که LC50 تخم‌های یک و دو روزه E. kuehniella و تخم H. hebetor که روی لاروهای تیمار شده شب‌پره آرد گذاشته شده بودند به ترتیب 613/257، 172/176 و 787/3 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. نتایج نشان داد که حشره بالغ و تخم زنبور H. hebetor نسبت به این اسانس بسیار حساس‌تر از شب‌پره آرد است. مطالعه حاضر نشان داد که اسانس باریجه بر درصد بازدارندگی تخمریزی و نرخ تفریخ تخم E. kuehniella و پارازیتوئید آن تأثیر دارد. بنابراین پس از انجام آزمایشات تکمیلی و با توجه به عملکرد بالای اسانس آن، امکان استفاده از این اسانس به عنوان یک محافظ بالقوه گیاهی در برابر شب‌پره آرد، E. kuehniella فراهم خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

• شب‌پره آرد
• اسانس باریجه
• پارازیتوئید لارو
• نرخ تفریخ تخم